Milieuwetgeving, bemaling, grondwater en hemelwater: welke studies heb je nodig?

In dit vierde artikel uit onze reeks over de nodige studies bij projectontwikkeling zoomen we in op een groep studies die te maken hebben met grondwaterbeheer en hemelwaterbeheer. Zeker bij projecten met ondergrondse constructies of grote verharde oppervlakten zijn deze studies onmisbaar in je vergunningsaanvraag.

Onderdeel milieuwetgeving in de vergunning

In veel projecten in het kader van projectontwikkeling is het milieuluik van de vergunning relatief beperkt, maar er zijn een paar belangrijke aandachtspunten:

• Bemaling → steeds vergunningsplichtig
• Warmtepompen vanaf 5 kW → vergunningsplichtig
• Boringen voor warmtepompen → vaak vergunningsplichtig

Wij begeleiden je bij het correct opnemen van deze onderdelen in je vergunningsaanvraag, zodat je niet voor verrassingen komt te staan.

Bemalingsstudie: essentieel bij ondergrondse bouwwerken

Als je ondergrondse parkeerruimte voorziet, is de kans groot dat je tijdens de werken grondwater moet wegpompen (bemaling). Hiervoor is altijd een bemalingsstudie nodig. Bovendien valt bemaling onder categorie 10j van het MER-besluit — dus moet je ook een project-MER-screening (link) toevoegen aan je aanvraag.

Wat vind je terug in een bemalingsstudie?

• Screening geohydrologische toestand (grondopbouw en grondwater)
• Screening van de omgeving (invloed op nabijgelegen gebouwen en installaties)
• Bemalingsberekening (hoeveel water wordt onttrokken?)
• Theoretische zettingsberekening (risico op verzakkingen)
• Invloed op grondwaterverontreinigingen (zoals verspreiding van verontreiniging)
• Cascadebeoordeling (stap-voor-stap evaluatie van de bemaling)
• Toetsing aan no-regretzones voor PFAS (indien van toepassing)

Onze tip:
Neem de bemaling altijd mee op in je omgevingsvergunningsaanvraag zelf. Een aparte aanvraag voor bemaling verhoogt het risico op vertragingen of weigering, wat je hele project in gevaar kan brengen. 

Peilbuizen en infiltratieproeven

Voor projecten met infiltratievoorzieningen dieper dan 50 cm is het wettelijk verplicht om:

• Peilbuizen te plaatsen
• De grondwaterstand maandelijks op te meten in de natte periode (november – april)

Je hebt er dus alle voordeel bij om vroeg in het project te starten met de metingen gezien de lange periode van metingen die nodig is. 

Daarnaast zijn infiltratieproeven (al zijn ze niet verplicht) vaak heel nuttig. Ze geven inzicht in hoe goed je bodem water opneemt en kunnen helpen om de infiltratievoorzieningen compacter en efficiënter te dimensioneren. Dat betekent: minder ruimteverlies én lagere kosten.

Hemelwaterstudie: slim omgaan met regenwater

In Vlaanderen is de aanpak van hemelwaterbeheer de afgelopen decennia drastisch veranderd, zeker met de hemelwaterverordening die momenteel van toepassing is. Waar vroeger de focus lag op het zo snel mogelijk afvoeren van hemelwater, ligt de nadruk nu op het vasthouden van dit waardevolle water op eigen percelen. Dit helpt niet alleen om wateroverlast te voorkomen, maar benut ook hemelwater als een nuttige bron.

De hemelwaterverordening legt op dat we regenwater lokaal moeten vasthouden, hergebruiken en infiltreren. Een hemelwaterstudie onderzoekt hoe je dit op jouw projectzone optimaal kunt doen.

Wat bekijken we in een hemelwaterstudie?

• Oppervlakten in kaart brengen: welke zones leveren schoon hemelwater op en welke vervuild water?
• Hergebruikmogelijkheden: voor toiletten, proceswater of andere toepassingen
• Nodige behandelingen: om het water geschikt te maken voor hergebruik
• Afvoer van overtollig water: via infiltratie- of buffervoorzieningen (rechtstreekse afvoer is vaak niet toegelaten)

Onze tip:
Een doordachte hemelwaterstudie bespaart kosten én verkleint de kans op wateroverlast.

Lees ook:

• Project-MER-screening: wanneer is het nodig en wat houdt het in?
• Mobiliteitsstudie of mobiliteitstoets: wanneer is het verplicht?
• Natuurtoetsen bij vergunningsaanvraag: welke heb je nodig?
• Projectontwikkeling & sloop, archeologie en erfgoed
• Duurzaam ondernemen onder de loep
• Wat na de vergunning? Tips voor projectontwikkelaars.